Flexwonen: betaalbaar en snel tijdelijk wonen

Door lange wachtlijsten voor sociale woningen en een hoge druk op huisvesting, zet Nederland in op flexwonen. De woonvorm waait over naar België. Maar wat is flexwonen juist? Voor wie is het? Wat zijn de voordelen en nadelen?

Wat is flexwonen?

Flexwonen is wonen in een snel beschikbare, betaalbare en toch kwaliteitsvolle woning. De woning is meestal gemaakt van houtskeletbouw in een fabriek. De meeste flexwoningen zijn relatief klein en zijn vergelijkbaar met een tiny house (28 vierkante meter oppervlakte voor een eengezinshuishouden). Ze zijn verplaatsbaar, stapelbaar, schakelbaar of splitsbaar.

Bij een flexwoning is één van deze aspecten tijdelijk:

De woning zelf: Zo zijn er gebouwen die in eerste instantie geen woonbestemming hebben, dat tijdelijk wel.
De locatie: De flexwoningen staan vaak op een plek voor 10 à 15 jaar. Na afloop van deze periode verlengt men de termijn of verplaatst en herbouwt men het project op een andere locatie.
De bewoning: De bewoners hebben een tijdelijk huurcontract met een periode van (meestal) maximaal 2 jaar.

Individuele versus gemeenschappelijke flexwoningen

Als je op zoek bent naar een flexwoning, heb je de keuze tussen een individuele of gemeenschappelijke woning. Wil je meer privacy of eerder een gemeenschapsgevoel? Wat is je budget? Bij gemeenschappelijke woningen liggen de kosten lager.

Individuele flexwoningen: Zelfstandige woningen met alle benodigde voorzieningen en privacy.
Gemeenschappelijke flexwoningen: De bewoners delen bepaalde ruimtes met elkaar. Bijvoorbeeld een gedeelde keuken, badkamer of woonkamer.

Wie is betrokken bij flexwoon projecten?

Er zijn heel wat partijen betrokken bij het maken, beheren en verhuren. Hieronder sommen we de vijf partijen op:

Overheid en gemeenten: Deze regelgevende instanties reguleren de bouw en verhuring van flexwoningen. Ze houden hierop toezicht. De gemeente geeft projecten al dan niet een bouwvergunning. Door de krapte op de woningmarkt hebben gemeenten vaak een bestemmingsplan om deze uitdaging in hun gemeente aan te pakken.
Bouwer en ontwikkelaar: De projectontwikkelaar ontwerpt, bouwt en installeert flexwoningen. Zij moeten zorgen dat de woningen voldoen aan de bouwvoorschriften.
Eigenaar: De eigenaar heeft eigendomsrechten op de woningen. De eigenaar is vaak de gemeente, overheid of projectontwikkelaar. Soms zijn de woningen in gemengde eigendom van deze partijen.
Beheerder: De beheerder beheert de flexwoningen op dagelijkse basis. Hij voorziet onderhoud, reparaties, communiceert met de bewoners etc.
Bewoners: De laatste partij is de bewoners. Afhankelijk van de eigenaar of beheerder moeten potentiële bewoners vaak door een screeningstest.

Voor wie is flexwonen?

Men stelt flexwoningen beschikbaar voor verschillende groepen mensen. In Nederland noemt men deze groepen ook wel ‘doelgroepen’. Hieronder vind je de 8 meest besproken doelgroepen:

Studenten
Starters
Tijdelijke werknemers
Tijdelijke buitenlandse werknemers (expats)
Tijdelijke buitenlandse kenniswerkers (kennismigrant)
Asielzoekers met een tijdelijke of permanente verblijfsvergunning (statushouders)
Mensen die zopas uit een echtscheiding komen
Mensen die uitstromen uit de maatschappelijke opvang, dakloze mensen of ex-gedetineerden (beschermd wonen)

Mogelijke criteria voor kandidaten

Je bent met spoed op zoek naar een tijdelijke huurwoning.
Je voldoet aan een maximale inkomensgrens.
Je hebt een bepaalde gezinssamenstelling. Sommige projecten produceren woningen voor alleenstaanden, kleine gezinnen of net grote gezinnen.
Je zit binnen een bepaalde leeftijdscategorie. Sommige projecten produceren woningen die specifiek aangepast zijn voor senioren bijvoorbeeld.
Je voldoet aan de achtergrondcontrole voor bijvoorbeeld criminele achtergronden, kredietwaardigheid en (financiële) stabiliteit.

Mogelijke criteria voor arbeidsgerelateerde kandidaten

Je bent met spoed op zoek naar een tijdelijke huurwoning.
Je hebt een geldig arbeidscontract en werkgeversverklaring.
Je hebt een geldige verblijfsvergunning of visum.
Je spreekt de lokale taal of een taal die men lokaal begrijpt. Voor de Benelux is dit bijvoorbeeld Engels, Frans, Duits en Nederlands.
Je voldoet aan de achtergrondcontrole voor bijvoorbeeld criminele achtergronden, kredietwaardigheid en (financiële) stabiliteit.

Wat zijn de voordelen?

Voor de bouwer:

Snellere bouwtijd: Men maakt flexwoningen op basis van gestandaardiseerde ontwerpen en modulaire constructietechnieken, waardoor de bouwtijd aanzienlijk korter is. Hierdoor zijn er lagere arbeidskosten en een snellere doorlooptijden voor projecten. Het proces duurt maar zo’n drie tot zes maanden.
Flexibel ontwerp: Flexwoningen zijn modulair. Een flexwoning bestaat uit meerdere modules die elk een deel van de woning bevatten. Bijvoorbeeld een slaap-, bad- en woonkamer. Op de bouwlocatie voegt men deze modules samen tot een volledige woning. Vaak is hierdoor de indeling aanpasbaar aan behoeften van de bewoners.
Minder afval en overlast: Prefab bouwen gebeurt in een fabriek. Hier is materiaalgebruik geoptimaliseerd. En doordat men flexwoningen in een fabriek maakt, is er minder overlast in de omgeving waar men de woningen plaatst en installeert.
Kostenbesparing: Dankzij de efficiënte bouwmethode en het gebruik van prefab-modules bespaart men kosten voor materiaal, arbeid en algemene overheadkosten.
Duurzaamheid: Men gebruikt duurzame materialen en technologieën. Flexwoningen zijn relatief kleiner, waardoor ze minder verbruiken en dus een kleinere ecologische voetafdruk hebben.
Potentieel hergebruik en verplaatsing: Dankzij het modulaire en mobiele karakter van flexwoningen, verplaatst de bouwer de flexwoningen eenvoudig naar een andere locatie.

Voor de (potentiële) bewoner:

Snelle beschikbaarheid: De kortere bouwtijd zorgt ervoor dat bewoners sneller verhuizen naar hun nieuwe huis.
Betaalbaar: De kostenefficiënte bouwmethode leidt vaak tot lagere huurprijzen voor de bewoners. De all-in maandhuur ligt meestal tussen de 500 en 600 euro.
Duurzaamheid: Niet alleen het bouwproces is duurzaam, ook de woning zelf. Deze is klein en heeft een lage ecologische voetafdruk. Voor jou als bewoner vertaalt dit naar een lage energierekening.
Werktevredenheid: De arbeidsgerelateerde kandidaten (werknemers) wonen dichter bij werk. Dit vergroot de werktevredenheid.

Wat zijn de nadelen?

De bewoner moet na maximaal 2 jaar weer verhuizen.
Ook al benut men de ruimte optimaal, een flexwoning blijft klein.
De woningvoorschriften voor tijdelijke woningen zijn minder streng dan die voor permanente huisvesting. Als het écht snel moet gaan, bouwt men de woningen vaak met een lagere kwaliteit.
De locatie is niet altijd even ideaal. Men bouwt woningen op plekken waar er plaats is. Op leegstaande gronden zonder een beoogde functie. Dit ligt potentieel ver weg van je werk of de stadskern met winkels en opties voor openbaar vervoer.
Als je via een werknemerscontract een flexwoning huurt, loop je een groot risico. Stel je wordt (plots) ontslagen, dan ben je ook meteen dakloos.
Bij gemeenschappelijke flexwoningen heb je vaak een gebrek aan privacy en ruimte. Doordat het al een kleine woning is en je daarbovenop nog een aantal ruimtes deelt met anderen, kan je je snel benauwd voelen.

Flexwonen is een snel beschikbare, betaalbare en kwaliteitsvolle woningoptie. Overweeg je deze woonvorm? Beoordeel dan goed de voor- en nadelen in jouw specifieke situatie.

Bronnen: De Meeuw, Flexwonen, Gelderland, Paulus Jansen Blog, RVO, Volkshuisvestiging Nederland, Zeeland

Wil je dit artikel als bron vermelden? Gebruik dan:

Stiasteny, L. (2024, 4 maart). Flexwonen: betaalbaar en snel tijdelijk wonen (2024). Appartement.be. Geraadpleegd op (datum XX/XX/202X), van flexwonen-betaalbaar-en-snel-tijdelijk-wonen