Woning kopen op lijfrente: Alles wat je moet weten

Kopen op lijfrente is een alternatieve manier van vastgoed kopen en verkopen. Wat is het juist? Welke types bestaan er? Wat is het verloop? Ontdek het hier!

Inhoud

• Wat is “kopen op lijfrente”?
• Types van kopen op lijfrente
  • Vrije lijfrente (rente viagère libre)
  • Bezette lijfrente (rente viagère occupée)
  • Lijfrente met tijdelijk woonrecht
• Waar moet je rekening mee houden vóór je koopt op lijfrente?
• Voordelen van kopen op lijfrente
• Nadelen van kopen op lijfrente
• Het verloop van een lijfrente-overeenkomst (6 stappen)

Wat is “kopen op lijfrente”?

• Bij kopen op lijfrente koopt de koper een eigendom van de verkoper, waarbij de betaling niet in één keer gebeurt, maar in de vorm van periodieke betalingen (= de lijfrente) aan de verkoper.
• Meestal combineert men de lijfrente afbetaling met een eerste eenmalige betaling, het zogenaamde “boeket”.
• De verkoper blijft meestal in de woning wonen gedurende een vooraf bepaalde periode of levenslang.
• Naast het betalen van de lijfrente en het eventuele boeket, betaal je ook registratierechten bij het ondertekenen van de notariële akte. Het ondertekenen gebeurt bij het vastleggen van het contract, en niet bij het overlijden van de verkoper.

Types van kopen op lijfrente

Vrije lijfrente (rente viagère libre)

• De verkoper verkoopt de woning en verlaat deze onmiddellijk.
• De koper neemt de woning direct in gebruik of verhuurt deze.
• De koper betaalt een periodieke lijfrente aan de verkoper tot het overlijden van de verkoper.

Bezette lijfrente (rente viagère occupée)

• De verkoper verkoopt de woning, maar blijft er levenslang in wonen.
• De koper neemt de woning pas in gebruik na het overlijden van de verkoper.
• De koper betaalt een lagere lijfrente, omdat de verkoper het woonrecht behoudt.

Lijfrente met tijdelijk woonrecht

• De verkoper blijft in de woning te wonen voor een bepaalde, afgesproken periode.
• Na deze periode neemt de koper de woning in gebruik.

Waar moet je rekening mee houden vóór je koopt op lijfrente?

• De leeftijd en gezondheid van de verkoper. De lijfrente wordt berekend op basis van de levensverwachting van de verkoper. Hoe ouder de verkoper, hoe hoger de lijfrente meestal is.
• De waarde van het vastgoed. Schat marktwaarde van de woning in om een eerlijke lijfrente te bepalen.
• De duur van de afbetaling: Soms legt een maximale duur op de afbetaling van de lijfrente vast. Deze duur hangt af van de verkoper. Het kan bv. 15, 20 of zelfs 25 jaar betekenen.
• Het bedrag van het boeket. Overweeg het bedrag van de eerste eenmalige betaling. Betaal je een hoger boeket? Dan is de lijfrente vaak lager.
• De contractvoorwaarden. Zorg voor een duidelijk en gedetailleerd contract. Maak duidelijke afspraken over de betalingstermijnen, het onderhoud van de woning en wat er gebeurt bij voortijdig overlijden van de verkoper of koper.
• Het fiscaal aspect. Lijfrente-inkomsten worden mogelijks belast als pensioeninkomsten. Vraag fiscaal advies aan bij je boekhouder.

Voordelen van kopen op lijfrente

• De verkoper heeft financiële zekerheid. Hij/zij ontvangt maandelijks een vast inkomen, wat mogelijks bijdraagt aan een comfortabelere oude dag.
• Bij een bezette lijfrente blijft de verkoper levenslang in de woning wonen, waardoor hij/zij zekerheid heeft van huisvesting.
• De koper betaalt lagere initiële kosten (bouquet) in vergelijking met een reguliere woningaankoop. Je hebt dus minder eigen inbreng nodig. In sommige gevallen heb je zelfs geen hypothecaire lening nodig.
• Daarnaast betaalt de koper in totaal meestal maximaal 75% van de marktwaarde van de woning.
• De koper geniet mogelijks van een meerwaarde op de woning. Bij een langdurige levensduur van de verkoper is de totale aankoopprijs soms lager dan de uiteindelijke marktwaarde van de woning.

Nadelen van kopen op lijfrente

De koper en verkoper bepalen vooraf de waarde van de woning.

• Wordt de woning meer waard? Dan kan de verkoper niet opeens een veel hogere prijs vragen. De lijfrente mag wel geïndexeerd worden op voorwaarde dat je dit in het contract opneemt.
• Blijft de verkoper aanzienlijk langer leven dan initieel verwacht? Dan kan het de koper nogal duur uitvallen.
• Zo lang de verkoper blijft leven, moet je blijven betalen als koper. Ook als je in financieel moeilijke situaties zit.

Het verloop van een lijfrente-overeenkomst

Stap 1: Bepaal de waarde van de woning

• Een erkende vastgoedexpert inspecteert de woning op het vlak van EPC, onderhoud, ligging, voorzieningen en benodigde renovaties.
• Daarna bepaalt deze expert de waarde van de woning. Hij/zij bezorgt je een rapport, met een objectieve waardering die de basis vormt voor de onderhandelingen.

Stap 2: Bereken de lijfrente

• Eenzelfde of andere expert bepaalt de lijfrente o.b.v. de geschatte waarde van de woning, de leeftijd en leeftijdsverwachting van de verkoper en het type contract.

Stap 3: Onderhandel voorwaarden en stel het contract op

• Bespreek en onderhandel de voorwaarden met de verkoper en stel een waterdicht contract op met de hulp van een notaris.
• Bepaal:
  • Het boeket.
  • De lijfrentebetalingen.
  • De duur van de afbetalingen.
  • De rechten en onderhoudsverplichtingen van de koper en verkoper.

Stap 4: Registreer het contract

• Leg de overeenkomst officieel vast bij een notaris. Onderteken het contract. Hij/zij zorgt voor een correcte registratie van het contract.
• Bij de ondertekening betaalt de koper (tenzij anders afgesproken) de registratierechten en notariskosten.

Stap 5: Betaal of in de periodieke betalingen

• Na de ondertekening van de notariële akte, moet de koper de lijfrentebetalingen uitvoeren volgens de contractvoorwaarden.

Stap 6: De verkoper overlijdt

De laatste stap van kopen op lijfrente, is dat de verkoper overlijdt. Hierbij gebeurt het volgende:

• De periodieke betalingen eindigen automatisch.
• Eventuele openstaande betalingen vervallen en de koper is de definitieve eigenaar van de woning zonder verdere financiële verplichtingen.

Bronnen: Tijd, Wikifin, Zimmo