Hoe je het draait of keert: koolmonoxidevergiftiging is dodelijk. Lees hier de belangrijke symptomen, signalen, oorzaken en advies om CO-vergiftiging te voorkomen.
Wat is CO-vergiftiging?
CO2-vergiftiging treedt op wanneer er een te hoge concentratie koolstofmonoxide (CO) in de lucht is. Dit belemmert de ademhaling en veroorzaakt ernstige gezondheidsproblemen.
CO is enorm gevaarlijk. Koolstofmonoxide is namelijk onzichtbaar, reuk- en geurloos. De stof kan zich opstapelen tot levensbedreigende concentraties in ruimtes binnen je huis of appartement.
Oorzaken van een CO-vergiftiging
Een CO-vergiftiging ontstaat bij onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen door onvoldoende toevoer van zuurstof. Brandstoffen zijn o.a. hout, kolen, (stook)olie, gas en petroleum.
De meest frequente oorzaak is een verbrandingstoestel in huis. Voorbeelden hiervan zijn:
- Brandstofgeneratoren.
- Schoorstenen en rookkanalen.
- Open haarden, pellet- en houtkachels.
- Voertuigen zoals auto’s, vrachtwagens, motorfietsen etc.
- Gas ovens en kachels met kerosine of petroleum als brandstof.
- Barbecue grills met houtskool, pellets of propaan als brandstof.
- Gasgestookte verwarmingssystemen zoals boilers, kachels, doorstromers, centrale verwarmingssystemen etc.
De tweede meest frequente oorzaak is brand.
Symptomen van een CO-vergiftiging
Symptomen (beginnend):
- Hoofdpijn.
- Kortademigheid.
- Braakneigingen.
- Concentratiestoornissen.
- Misselijkheid en duizeligheid.
Symptomen (gevorderd):
- Jezelf zwak voelen.
- Verwardheid.
- Ademnood.
- Bewusteloosheid.
- Hartstilstand.
- Coma.
Alarm signalen:
- Je klachten verminderen als je de woning verlaat.
- Je klachten verminderen als je de ruimtes verlucht.
- Je ziet roetafzetting rond gasgeisers op de muur of het plafond.
- Je ervaart klachten steeds in dezelfde ruimtes en/of rond dezelfde momenten.
- Je ziet gele vlammen i.p.v. blauwe vlammen in je toestel met vlam (bv. gasgeiser).
- Je ziet abnormaal hoge vochtigheid en condensatie in bepaalde ruimtes in huis.
Wat doen bij een (vermoeden van) CO-vergiftiging?
Is er een slachtoffer gevallen? Bel onmiddellijk het nummer 112. Ga nooit zomaar een ruimte binnen waar een slachtoffer ligt. Anders sluit je jezelf mogelijks in.
Stap 1: Verlucht de kamer
Open alle ramen, deuren, poorten, hekken… (als je dit kan doen zonder risico op je eigen veiligheid)
Stap 2: Bel 112
Vermeld dat het vermoedelijk om een CO-vergiftiging gaat. Vermeld ook of het slachtoffer bewusteloos is of niet.
Stap 3: Schakel de oorzaak uit
Zet de vermoedelijke bron uit (als je dit kan doen zonder risico op je eigen veiligheid)
Voorkom ontploffing. Gebruik geen schakelaars, aanstekers of lucifers.
Stap 4: Evacueer iedereen naar buiten
Reanimeer het slachtoffer als hij/zij niet meer ademt. Leg het slachtoffer in zijdelingse veiligheidshouding.
Vind alles over de zijdelingse veiligheidshouding in het artikel van het Rode Kruis: Stabiele zijligging.
CO-vergiftiging voorkomen
1. Onderhoud je verwarmingstoestel
- Laat je verwarmingstoestel plaatsen door een erkende vakman.
- Laat je verwarmingstoestel en afvoerkanalen jaarlijks controleren en onderhouden door een erkende vakman.
- Vermoed je iets? Laat je toestel preventief controleren door een erkende vakman.
- Controleer de kleur van je vlam: blauw is goed, geel wijst op slechte verbranding.
- Lees alle tips per ruimte (bv. Badkamer, keuken, berging etc) op de webpagina: CO-VERGIFTIGING VOORKOMEN van het Antigifcentrum .
2. Ventileer je huis of appartement
- Zorg voor constante luchttoevoer via een mechanisch ventilatiesysteem, ventilatieroosters, een raam op kiepstand of op een kiertje.
- Zorg voor voldoende verluchting in je woning. Vooral tijdens of na het gebruik van een verwarmings- of warmwatertoestel.
3. Alarmeer jezelf en je huisgenoten
- Plaats CO-melders met de productnorm NBN EN 50291 en een keurmerk (bv. BOSEC, NF, TÜV, Q-label, VDS):
- aan het plafond in elke ruimte met een verbrandingstoestel en/of rookafvoerkanaal.
- in elke leefruimte op een hoogte van 1m50.
- in de slaapkamer op lighoogte.
- Test deze CO-melders regelmatig.
- Stippel een evacuatieplan uit en test dit met al je huisgenoten. Zo weet je of het plan haalbaar is.
Let op: Plaats je CO-melder op de correcte manier en plaats er genoeg. Leer dat in dit Youtube filmpje: Waar CO-melder plaatsen?
4. Reageer snel
- Wees aandachtig voor symptomen.
- Bij vermoeden: evacueer, verlucht en bel het nummer 112.
Cijfers van CO-vergiftiging
De laatste geregistreerde cijfers zijn die van het jaar 2019 (Antigifcentrum, z.d.):
- In 2019 waren er 830 slachtoffers en 29 doden.
- 87% van de ongevallen gebeuren in een particuliere woning. De meeste ongevallen (27%) gebeuren in de woonkamer. De tweede meeste ongevallen (16%) gebeuren in de badkamer.
- 79% van de ongevallen wordt veroorzaakt door individuele toestellen voor productie van warmte of warm water. De top 3 boosdoeners zijn: badgeisers, centrale gasverwarming en kolenkachels.
- Vanaf het begin van het stookseizoen (de maand september) neemt het aantal slachtoffers toe. Het aantal piekt rond de maanden december-januari en daalt daarna weer t.e.m. de maand april.
Bronnen: Antigifcentrum, Vlaanderen
Wil je dit artikel als bron vermelden? Gebruik dan:
Stiasteny, L. (2024, 14 februari). Hoe voorkom je CO-vergiftiging? Appartement.be. Geraadpleegd op (datum XX/XX/202X), van https://www.appartement.be/hoe-voorkom-je-CO-vergiftiging/